Πώς άραγε μπορούμε να νοήσουμε τις έννοιες "ομάδα" και "συνεργασία" - ώστε να μετατραπούν σε χρήσιμα εργαλεία για ένα Δ3ΕΝ (δημιουργικό, διαπολιτισμικό, διαδραστικό εργαστήρι νέων;
Το ερώτημα γεννά μια σπουδή γεμάτη αναστοχασμό.
Μια μικρή ξενάγηση στην σπουδή:
Επιλέγοντας μία εικόνα ο καθένας, η ομάδα εμψυχωτών ξεκινά μια κουβέντα γύρω από μία έννοια που θεωρείτε πολλές φορές αυτονόητη. Πώς μπορούμε άραγε να νοήσουμε τον όρο "ομάδα"; Για το δίκτυο συνεργατών των ΔΕΝ, ο κύκλος δράσης 2012-2013 έμελλε να γίνει κυρίως μία βιωματική σπουδή κοινής αναζήτησης γύρω από όσα αναδύθηκαν κι εκφράστηκαν - μια πορεία που έμελλε να (ανα)γέννησε το ΔΕΝ+ (όπως ονομάστηκε το δίκτυο συνεργατών των ΔΕΝ στην πορεία) - ίσως ταιριαστά για ένα πρόγραμμα του οποίου ο βασικός στόχος είναι να "προσθέτει, όχι να αφαιρεί, να πολλαπλασιάζει, όχι να διαιρεί". Μοιραζόμαστε τη σπουδή σ' αυτόν τον δημόσιο χώρο των ΔΕΝτόπων, γιατί ανήκει σ' όλους μας, εντός κι εκτός των ΔΕΝ, ως αφετηρία ενός ταξιδιού με πολλές αποχρώσεις.
ΟΜΑΔΑ
Η ατομικότητα ονειρεύεται, η ομαδικότητα δίνει φτερά στο όνειρο - κινητοποιούμε τα γρανάζια μας - η μονάδα έχει ικανότητες, η ομάδα έχει δύναμη να μεταμορφώνει - λειτουργούμε άλλοτε ως μονάδες ατομικά και άλλοτε χρειάζεται να μπερδεύουμε τις "αποχρώσεις" μας ώστε να δημιουργούμε μοναδικότητες
ΖΩΗ ένα τρένο με πολλά βαγόνια - η βοήθεια του ενός κινητοποιεί τον άλλο κι όλοι μαζί την κοινωνία - συνεργαζόμαστε για ένα κοινό στόχο - από ένα κοινό όλο δημιουργούμε ατομικότητες που συνυπάρχουν μέσα σε μια κοινότητα
καλύτερο αποτέλεσμα - πολλά μυαλά - πολλές ιδέες - γνώση του εαυτού, ενσυναίσθηση, στήριξη, επίτευγμα - χέρι-χέρι, πλάι-πλάι καταφέρνουμε το ΑΚΑΤΟΘΡΩΤΟ
Χρήσιμα ερωτήματα για αναστοχασμό:
... Συχνά βιώνουμε τη συλλογική ζωή ως τροχοπέδη στην ατομική ελευθερία. Δίνουμε αξία στην ατομικότητα. Επιθυμούμε την ένταξη σε συλλογικά πλαίσια ως άτομα. Πώς θα έμοιαζε ένας κόσμος όπου οι έννοιες "ατομικότητα" - "ομαδικότητα" - "μονάδα" - "ομάδα" θα αποτελούσαν αλληλένδετους, κι όχι αντικρουόμενους κόσμους;
... Άραγε, η "ομάδα" είναι κάτι δεδομένο; Πώς θα αλλάζαμε συμπεριφορά αν την νοούσαμε ως "δρόμο" που περπατάμε ως άτομα; Ποιες ψυχο-κοινωνικές δεξιότητες θα καλούμασταν να καλλιεργήσουμε σε προσωπικό επίπεδο;
Τι είναι ομάδα;
Οδηγός και οδηγούμενοι έχουν το ίδιο μερίδιο ευθύνης σε αυτό το ταξίδι προς το στόχο της ομάδας.
Η ομάδα είναι ένα σώμα που για να λειτουργήσει πρέπει να συνεργαστούν όλα τα μέλη του.
Όταν το ένα μέλος του σώματος "πονάει", όλο το υπόλοιπο κινητοποιείται να βρει γιατρειά.
Είναι να ακουμπάς πάνω του χωρίς να φοβάσαι ότι θα πέσεις.
Είναι να επικοινωνείς με το βλέμμα.
Ομάδα είναι να νιώθεις τον άλλον, είτε είσαι κοντά του είτε μακρυά του.
Χρήσιμα ερωτήματα για αναστοχασμό:
... Τι ρόλο παίζουν η αυτενέργεια και η αυτό-οργάνωση - έννοιες που συνήθως συσχετίζουμε με το άτομο - στη ομαδική ζωή;
... Μπορούμε να φανταστούμε ένα κοινωνικό πλαίσιο όπου άτομο και ομάδα δεν είναι αντικρουόμενες, αλλά αλληλένδετες έννοιες;
Η συνεργασία έχει τη δύναμη να δώσει το φως στην κατανόηση της διαφορετικότητας
εμπιστοσύνη - ασφάλεια - ερχόμαστε κοντά - σεβασμός - κατανόηση - αποδοχή - διάθεση - χρόνος - ευελιξία - επικοινωνία
Χρήσιμα ερωτήματα για αναστοχασμό:
... Πώς άραγε μετατρέπονται οι λέξεις σε βιωμένες έννοιες; Εάν αντιληφθούμε την ομάδα (ένα ουσιαστικό!) σαν μία οριοθετημένη σπειροειδή διεργασία (ρήμα!), οι λέξεις που οριοθετούν τη σπείρα συχνά γίνονται βιώματα μέσα απ' τις δύσκολες στιγμές, μέσα από σύγκρουση. Γίνονται σημαντικότερες με την έλλειψή τους. Αυτό πώς αλλάζει τον τρόπο αντίληψής μας γύρω από την σύγκρουση και τη σημασία δεξιοτήτων επίλυσής της;
... Πώς αλλάζει η αντίληψή μας αν σκεφτούμε τη συνεργασία ως βιωμένη εξέλιξη - ως μια εν δυνάμει δυναμική ενός κοινωνικού πεδίου, κι όχι ως δεδομένη προϋπόθεση;
... Πώς φανταζόμαστε τις προϋποθέσεις ενός κοινωνικού πλαισίου όπου η συνεργασία έχει τη δύναμη να φέρει ενημερότητα στην κατανόηση της διαφορετικότητας; Πώς θα έμοιαζε ένα τέτοιο πλαίσιο άραγε;